Albatrosy Systematyka | Charakterystyka | Rozród | Przypisy | Linki zewnętrzne | Menu nawigacyjneDiomedeidaeRodzina: Diomedeidae, albatrosy (wersja: 2015-09-04)Zwierzęce „naj”Andean Condor (Vultur gryphus)Loons, penguins, petrels10.1073/pnas.1934576100Diomedea antipodensis Robertson & Warham, 1992 (albatros brązowopierśny)Diomedea sanfordi Murphy, 1917 (albatros ciemnoskrzydły)Albatrosses (Diomedeidae)sh850032164141801-300560074WorldCat
Albatrosy
rodzinaptakówrzędururkonosychalbatros wędrownykondor wielkiOceanem PołudniowymOceanu SpokojnegoSkamieniałościBermudyalbatros białolicyalbatrosa wędrownegoalbatros siwogłowyalbatros szarogrzbietyalbatrosa szarodziobegoalbatrosa czarnobrewegoalbatrosa żółtodziobegoalbatros królewskiWyspie PołudniowejNowej ZelandiiWyspie Północnejdzióbskrzydłomszybownikamikałamarniceokresie lęgowymTokikopulacjijajo
Albatrosy
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| Diomedeidae[1] | ||
G.R. Gray, 1840 | ||
 Przedstawiciel rodziny – albatros krótkosterny (Phoebastria albatrus) | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
| Podkrólestwo | Bilateria | |
| (bez rangi) | wtórouste | |
Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Infratyp | żuchwowce | |
| Nadgromada | czworonogi | |
Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
Rząd | rurkonose | |
Rodzina | albatrosy | |
Rodzaje | ||
| ||
Zasięg występowania | ||
 | ||
Albatrosy[2][3], albatrosowate (Diomedeidae) – rodzina dużych, morskich ptaków zaliczanych do rzędu rurkonosych (Procellariiformes)[2]. Pod względem rozpiętości skrzydeł są jednymi z największych latających ptaków, a albatros wędrowny (Diomedea exulans) ma największą rozpiętość skrzydeł (251–350 cm; rekordowy osobnik miał 370 cm[4]) ze wszystkich żyjących gatunków ptaków[5]. Niewiele mniejszą przeciętną rozpiętość skrzydeł (260–320 cm) osiąga kondor wielki (Vultur gryphus)[6]. Albatrosy są ptakami bardzo długowiecznymi[2].
Występują nad Oceanem Południowym i północną częścią Oceanu Spokojnego[7]. Skamieniałości dowodzą, że niegdyś zamieszkiwały również m.in. Bermudy[8].
Systematyka |
Porównanie głów albatrosów z rodzaju Diomedea
Systematyka w obrębie rodziny jest skomplikowana. Sytuację dodatkowo komplikuje trudny dostęp do miejsc występowania poszczególnych gatunków i co za tym idzie, ogranicza możliwość badań.
Trzy gatunki: albatros białolicy (Diomedea amsterdamensis), albatros brązowopierśny[9]Diomedea antipodensis; Diomedea dabbenena uważane wcześniej (i obecnie jeszcze przez niektórych autorów) za podgatunki albatrosa wędrownego (Diomedea exulans) podniesiono do rangi gatunków. Dwa gatunki: albatros siwogłowy (Thalassarche eremita) oraz albatros szarogrzbiety (Thalassarche salvini), uważane wcześniej (i obecnie jeszcze przez niektórych autorów) za podgatunki albatrosa szarodziobego (Thalassarche cauta) podniesiono do rangi gatunków.
Albatros żółtooki (Thalassarche impavida), uważany wcześniej za podgatunek albatrosa czarnobrewego (Thalassarche melanophris), oraz Thalassarche carteri, uważany wcześniej za podgatunek albatrosa żółtodziobego (Thalassarche chlororhynchos), również podniesiono do rangi odrębnych gatunków.
Albatros królewski został podzielony na dwa gatunki – albatros królewski (Diomedea epomophora) (wyst. na Wyspie Południowej Nowej Zelandii) oraz albatros ciemnoskrzydły[10] (Diomedea sanfordi) (wyst. na Wyspie Północnej).
Charakterystyka |
Ptaki te mają krępe ciało długości 71–135 cm[11] oraz masywny, haczykowato zakończony dziób. Zazwyczaj są ubarwione na biało z domieszką koloru czarnego lub brązowego (jedynie ptaki z rodzaju Phoebetria jednolicie ciemno ubarwione).
Dzięki swym długim, ale stosunkowo wąskim skrzydłom, albatrosy są doskonałymi szybownikami. Przy odpowiednim wietrze mogą godzinami utrzymywać się w powietrzu. Okresy bezwietrzne spędzają zazwyczaj na powierzchni wody (są również bardzo dobrymi pływakami). Podstawę ich diety stanowią kałamarnice, chociaż czasami żerują także na odpadkach wyrzucanych ze statków. Większość życia spędzają na morzu, na lądzie pojawiają się wyłącznie w okresie lęgowym[2].
Rozród |
Toki albatrosów odbywają się w parach lub większych grupach i polegają na rozkładaniu skrzydeł oraz krzyżowaniu dziobów. Ptaki wydają przy tym dość doniosłe odgłosy. Po kopulacji samica składa na gołej ziemi (ewentualnie w zagłębieniu niewielkiego, usypanego kopczyka) jedno, bardzo duże, białe jajo. Młode po wykluciu rozwijają się bardzo powoli (zwłaszcza u większych gatunków). Dopiero po 4–10 miesiącach uczą się one latać. Pierwsze 5–10 lat spędzają wyłącznie na morzu, przepierzając się kilkukrotnie. Dopiero po tym czasie po raz pierwszy przystępują do rozrodu[2].
Przypisy |
↑ Diomedeidae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ abcde Encyklopedia Audiowizualna Britannica. Zoologia I: A–O. Poznań: Axel Springer Polska, 2006, s. 9. ISBN 978-83-60563-05-2.
↑ Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Rodzina: Diomedeidae, albatrosy (wersja: 2015-09-04). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2016-10-24].
↑ Zwierzęce „naj”. Koło łowieckie „Żubr”. [dostęp 2010-08-10].
↑ Dunn, Jon L.; Alderfer, Jonathon (2006). „Accidentals, Extinct Species”. in Levitt, Barbara. National Geographic Field Guide to the Birds of North America (fifth ed.). Washington D.C.: National Geographic Society. p. 467. ISBN 978-0-7922-5314-3.
↑ Houston, D., Kirwan, G.M. & Christie, D.A: Andean Condor (Vultur gryphus). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2013). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2013. [dostęp 19 listopada 2015].
↑ Loons, penguins, petrels, F.F. Gill, D.D. Donsker (red.), IOC World Bird List: Version 6.3 [dostęp 2016-10-22] (ang.).
↑ Storrs L. Olson, Paul J. Hearty. Probable extirpation of a breeding colony of Short-tailed Albatross (Phoebastria albatrus) on Bermuda by Pleistocene sea-level rise. „Proceedings of the National Academy of Science”. 100 (22), s. 12825–12829, 2003. DOI: 10.1073/pnas.1934576100 (ang.).
↑ Diomedea antipodensis Robertson & Warham, 1992 (albatros brązowopierśny). [dostęp 21 czerwca 2018].
↑ Diomedea sanfordi Murphy, 1917 (albatros ciemnoskrzydły). [dostęp 21 czerwca 2018].
↑ C. Carboneras: Family Diomedeidae (Albatrosses). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 198. ISBN 84-87334-10-5. (ang.)
Linki zewnętrzne |
- Albatrosses (Diomedeidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2014-02-07].
Kontrola autorytatywna (takson):
LCCN: sh85003216
GND: 4141801-3
NDL: 00560074- WorldCat
Kategoria:
- Albatrosy
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.288","walltime":"0.403","ppvisitednodes":"value":3931,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":38400,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":11506,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":12,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":4,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":10551,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 350.378 1 -total"," 41.45% 145.217 1 Szablon:Przypisy"," 22.24% 77.916 1 Szablon:Zwierzę_infobox"," 21.94% 76.856 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 12.62% 44.211 6 Szablon:Cytuj_stronę"," 11.36% 39.808 15 Szablon:Infobox_nagłówek_dodaj"," 10.21% 35.774 9 Szablon:Infobox_nagłówek"," 8.48% 29.698 1 Szablon:Cytuj"," 8.07% 28.291 2 Szablon:Cytuj_książkę"," 7.41% 25.980 1 Szablon:Inne_znaczenia"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.156","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3950326,"limit":52428800,"limitreport-logs":"parent:title = "Szablon:Zwierzę infobox"nframe.args.pagename = nilnframe.args.namespace = nilnpagename = nilnnamespace = 0ntitle = Albatrosynno match %u003Cref%s+name%s*=%s*%"?itis%"?%s*%u003Enno pattern 2n","cachereport":"origin":"mw1247","timestamp":"20190420175534","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Albatrosy","url":"https://pl.wikipedia.org/wiki/Albatrosy","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q55805","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q55805","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2004-04-14T20:40:32Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Short_tailed_Albatross1.jpg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":155,"wgHostname":"mw1325"););
