Hcfyk

Mordvinske språk er ei språkgruppe som omfattar erzia og moksja. Mordvinsk blir snakka i eit stort områd, med kjerne i Mordovia i Russland, søraust for Moskva. Mordvinsk er ei av greinene i den uralske språkfamilien, nabogreinene er marisk i aust og austersjøfinsk i vest. Tidlegare vart to andre finskugriske språk, merja og muroma, snakka i området mellom mordvinsk og austersjøfinsk, dei vart assimilert til russisk som ein del av den slaviske ekspansjonen mot nordaust frå området rundt Kiev frå 800-talet og framover. Etter eldre genetisk klassifisering danna mordvinsk og marisk den volgafinske språkfamilien, etter nyare forsking er det ikkje mogleg å rekonstruere noko urspråk for desse to språkgreinene som skil seg frå nokre av nabospråka.

Til skilnad frå til dømes mariarane har ikkje mordvinarane noko eige sams etnonym, dei vil altså sjølv ikkje referere til seg sjølv som mordvinarar eller til språket sitt som mordvinsk, men til enten erzia eller moksja. Ved den russiske folketeljinga i 2002 var det 615 000 menneske som tala erzia eller moksja.

Geografisk område |

Det mordvinske språkområdet er eit av dei mest utspreidde av alle minoritetsspråka i Russland. Det var den første minoriteten det storrussiske riket la under seg på det som skulle bli erobringsferda austover og sørover i Eurasia, og mordvinarane flykta austover og sørover for å komme seg unna russarane, heilt til områda aust for Volga. Som eit resultat av Stalin sin nasjonalitetspolitikk fekk mordvinarane ein eigen republikk, med Saransk som hovudstad. I og med at mordvinarane bur så spreidd, bur berre ca. ein tredel av mordvinarane i den mordvinske republikken. Erzia- og moksja-talarar finn vi både innanfor republikken og utanfor, Saransk ligg i grenseområdet mellom dei to språkområda.

Dialektar |

Dei mordvinske språka er splitta opp i mange dialektar, sjå artiklane om erzia og moksja.

Grammatikk |

Grammatisk sett skil dei mordvinske språka seg frå dei andre uralske språka på fleire punkt. Dei har objektkonjugasjon, det vil seie at verbet kongruerer ikkje berre med subjektet, men også med objektet. Dei har også bestemtheitsbøying, eit system som minnar om det vi finn i norsk.

Erzia har elleve kasus, moksja har tolv:

Dei mordvinske språka har, som dei andre uralske språka, ikkje possessivpronomen, i staden bruker dei possessivsuffiks:

Bakgrunnsstoff |

Litteratur

Vestleg litteratur

• 
  Budenz J. Moksa- és erza-mordvin nyelvtan // Nyelvtudományi közlemények. — Budapest, 1876. — Bd. 13;


• 
  Paasonen H. Mordwinische Lautlehre. — Helsingfors, 1903;


• 
  Keresztes L. Geschichte des mordwinischen Konsonantismus. — Szeged, 1986—1987. — Bd. 1—2.

Litteratur utgjeve i Russland

• 
  Орнатов П. Мордовская грамматика, составленная на наречии мордвы-мокши. — М., 1838;


• 
  Шахматов А. А. Мордовский этнографический сборник. — СПб., 1910;


• 
  Евсевьев М. Е. Основы мордовской грамматики. — М., 1928; Очерки мордовских диалектов : в 5 т. — Саранск, 1961—1968;


• 
  Феоктистов А. П. Очерки по истории формирования мордовских письменно-литературных языков (ранний период). — М., 1976;

Standardverk

• Грамматика мордовских (мокшанского и эрзянского) языков. Фонетика и морфология. — Саранск, 1962. — Ч. 1;


• Грамматика мордовских языков: Фонетика, графика, орфография, морфология. — Саранск, 1980;


• Лексикология современных мордовских языков. — Саранск, 1983;


• Современные мордовские языки. Фонетика. — Саранск, 1993;


• Мокшень кяль. Морфология. — Саранск, 2000;


• Эрзянь кель. Морфология. — Саранск, 2000;

Denne språkartikkelen som har med Russland å gjere er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.