Hcfyk

Sjå òg namnet Stål

Stålarmband.

Stål er ei legering med jarn og karbon som dei viktigaste elementa. Det er eit sterkt metall med mange bruksområde, som konstruksjon og i reiskapar og våpen. I Noreg blir det produsert stål i Mo i Rana og på Jørpeland.

Former blir fylte med stål i Pittsburg i Pennsylvania, ca. 1905.

Oppbygging |

Den klassiske definisjonen er at stål er jern-karbon-legeringar med opp til 2,1 prosent karbon. Karbonet, som legg seg mellom jernatoma i krystallgitteret, hindrar desse i å skli frå kvarandre. Karbonatoma vil også påverka fasetransformasjonane i metallet, slik at stålet blir meir herdbart.

Mengda av karbon i legeringa bestemmer kva eigenskapar stålet får. Stål med høgt karboninnhald kan gjerast sterkare og hardare enn jern, men blir òg sprøare.

Andre legeringselement kan vera mangan, krom eller nikkel.

Typar |

Det finst fleire typar stål, dei mest vanlege er:

• Rustfritt stål


• Høgfast stål


• Verktøystål


• Støypestål

Når karboninnhaldet i jern er høgare enn 2,1% blir legeringa kalla støypejern.

Bakgrunnsstoff |

Commons har multimedia som gjeld: Stål

Denne kjemiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.