Konstitusjonelt monarki
Ulike styresett Lista er sortert alfabetisk. |
|
Eit konstitusjonelt monarki er eit keisar-, konge- eller anna slags fyrstedøme der fyrsten, t.d. kongen, berre har ei avgrensa makt. I somme land er fyrsten berre eit statssymbol, t.d. Sverige og Japan, og i andre land har fyrsten konstitusjonelle funksjonar, t.d. Noreg, Danmark og Storbritannia. Den eigentlege definisjonen på eit konstitusjonelt monarki er at kongens makt er avgrensa av ein konstitusjon (grunnlov).
I mellomalderen var kongedømet i Noreg det me i dag vil kalla konstitusjonelt; d.v.s. kongen hadde avgrensa makt som han laut dela med andre stormenn. Kongen kunne vrakast om han fekk desse imot seg. I Danmark-Noreg vart eineveldet innførd i 1660, i Frankrike i 1661, medan Storbritannia aldri vart einevelde. I Noreg vart einevelde avskaffa med Grunnlova i 1814, i Danmark i 1848, i Russland i 1905, medan Saudi-Arabia framleis er einevelde.
Bakgrunnsstoff |
Dagens monarki frå det norske kongehuset
What is constitutional monarchy? frå heimesida til det britiske kongehuset
|