Hcfyk

Y (y) er den 25. bokstaven i det latinske alfabetet og den 20. bokstaven i det greske alfabetet (Υ, υ). Grekarane har mogelegeins teke teiknet opp frå ei eldre stavingsskrift som var i bruk på Kypros. I gresk var lydverdien til bokstaven opphavleg u, seinare y. Etruskarane, og frå dei romarane, tok opp bokstaven som V (sjå U og V). Under Augustus vart rettskrivinga på latin endra til y. I seingresk tid vart både υ og οι uttalt i. For å vise til at lyden skulle skrivast υ, ikkje οι, sa ein at ein skulle skrive «y psilon», «berre y»; derav namnet.

Y er i norsk ein trong, fremre, runda vokal. På engelsk er bokstaven dels teikn for i (system), dels for ai (spy) og dels for j (year). På fransk er bokstaven teikn for i og på tysk dels for y, dels for i (i opphavlege tyske ord vert ü nytta).

Y kan tyde |

• 
  kjemisk symbol for grunnstoffet yttrium.


• symbol for SI-prefikset yotta, lik 10²⁴.


• y er symbol for SI-prefikset yokto, lik 10^-24.


• den andre ukjende verdien i ei matematisk likning med to eller fleire ukjende, eller verdien for andreaksen i eit koordinatsystem
  


• namnet på det eine kjønnskromosomet
  


• symbolet for tyrosin i ei polypeptidlenkje
  


• ein del av eit asteroidenummer som syner at lekamen blei oppdaga mellom den 16. og den 31. desember
  

Y som namn |

• Y er ein kommune i Matanuska-Susitna Borough i Alaska
  


• Y (uttala «i») er ein fransk kommune i departementet Somme i Picardie. Innbyggjarane i kommunen heiter ypsilonarar, etter det franske namnet for bokstaven y.


• vert nytta mellom faren og mora sitt etternamn i spanske familienamn, til dømes Ortega y Gasset.

Kjelder |

• 
  «Y – bokstav» i Store norske leksikon, snl.no.