دولة ليبيا Dawlat Lībiyyā
Fáni	Skjaldarmerki
Kjörorð: á ekki við
Þjóðsöngur: Libya, Libya, Libya
Höfuðborg	Trípólí
Opinbert tungumál	arabíska og ítalska
Stjórnarfar	Bráðabirgðastjórn
Þingforseti Forsætisráðherra	Aguila Salah Issa Abdullah al-Thani
Sjálfstæði
- frá Bretlandi og Frakklandi	24. desember, 1951
Flatarmál  - Samtals  - Vatn (%)	17. sæti 1.759.541 km² ?
Mannfjöldi  - Samtals (2014)  - Þéttleiki byggðar	108. sæti 6.244.174 3,55/km²
VLF (KMJ) - Samtals - á mann	áætl. 2013 70,386 millj. dala (80. sæti) 11.497 dalir (82. sæti)
Gjaldmiðill	líbískur dínar
Tímabelti	UTC+2
Þjóðarlén	.ly
Landsnúmer	218

Líbía (arabíska: ليبيا, umritað Lībiyyā) er land í Norður-Afríku með strandlengju við Miðjarðarhaf, á milli Egyptalands og Alsír og Túnis, með landamæri að Súdan, Tjad og Níger í suðri. Landið skiptist sögulega í þrjá landshluta, Tripolitana, Fezzan og Kýrenæku. Líbía er um 1,76 milljón ferkílómetrar að stærð og 17. stærsta land heims. Landinu stjórnar nú bráðabirgðastjórn eftir að einræðisstjórn Muammar Gaddafi var steypt af stóli árið 2011.

Höfuðborgin Trípólí er jafnframt stærsta borg landsins með 1,7 milljón íbúa. Langflestir íbúar landsins búa við ströndina í borgunum Trípólí, Benghazi og Misrata en suðurhluti landsins er mjög strjálbýll. Þar búa Túbúar í Tíbestífjöllum við landamærin að Tjad. Í vesturhlutanum búa einnig Berbar og Túaregar. 97% íbúa eru múslimar. Efnahagur landsins byggist fyrst og fremst á útflutningi jarðolíu og olíuafurða sem stendur undir 80% af vergri landsframleiðslu og er 97% útflutnings. Árið 2009 var Líbía með einn hæsta stuðul Afríku í vísitölu um þróun lífsgæða og fimmtu mestu landsframleiðslu í álfunni.

Líbía á sér mjög langa sögu. Berbar hófu að setjast þar að á síðbronsöld. Föníkumenn stofnuðu þar verslunarstaði við ströndina og á 5. öld f.Kr. ríkti sú stærsta þeirra, Karþagó, yfir stórum hluta Norður-Afríku. Forn-Grikkir stofnuðu aftur borgina Kýrene í austurhluta landsins. Svæðið þar í kring varð síðan þekkt sem Kýrenæka. Persaveldi náði Kýrenæku á sitt vald 525 f.Kr. og næstu ár var landið ýmist undir stjórn Persa eða Forn-Egypta. Eftir landvinninga Alexanders mikla varð Kýrenæka hluti af Ptólemajaríkinu. Eftir sigur Rómverja í orrustunni um Karþagó 146 f.Kr. varð Tripolitana upphaflega hluti af Númidíu en Rómverjar gerðu alla hluta landsins að skattlöndum á 1. öld f.Kr. Borgunum tók að hnigna um leið og Rómaveldi hnignaði. Um miðja 7. öld lagði her Rasjidunkalífadæmisins löndin undir sig. Berbar tóku þá upp íslam en börðust jafnframt gegn auknum yfirráðum Araba næstu aldirnar. Þeir stofnuðu ríki Hafsída 1229 sem ríkti yfir löndunum þar til Tyrkjaveldi lagði þau undir sig 1574. Upphaflega var pasja staðsettur í Trípólí en síðar dey. Á 19. öld tók Líbía þátt í Barbarístríðunum sem Bandaríkin háðu gegn Norður-Afríkuríkjunum til að stöðva sjórán á Miðjarðarhafi og Atlantshafi.

Í kjölfar stríðs Ítalíu og Tyrklands (1911-12) lagði Ítalía héruðin þrjú (Tripolitana, Fezzan og Kýrenæku) undir sig og kallaði þau upphaflega Ítölsku Norður-Afríku en síðan „Líbýu“ frá 1934. Það var upphaflega nafn sem Forn-Grikkir notuðu um alla Norður-Afríku. Andspyrna gegn yfirráðum Ítala var barin niður af mikilli hörku. Bandamenn náðu Líbýu af Ítölum árið 1943 og eftir að stríðinu lauk var landið áfram hernámssvæði. Árið 1951 lýsti Líbýa yfir sjálfstæði og konungsríki var stofnað undir stjórn Idriss konungs. Uppgötvun mikilla olíulinda árið 1959 varð til þess að landið auðgaðist mjög um leið og spenna milli ólíkra hagsmunahópa jókst. Þann 1. september 1969 framdi hópur ungra herforingja undir stjórn hins 27 ára gamla Muammar Gaddafi valdarán. Gaddafi stofnaði síðan alþýðulýðveldi í anda sósíalisma en stjórn hans var í reynd alræðisstjórn. Gaddafi var steypt af stóli og hann drepinn í Líbýsku borgarastyrjöldinni árið 2011.

Stjórnsýsluskipting |

Umdæmi Líbýu frá 2007

Sögulega skiptist Líbía milli þriggja héraða (eða fylkja), Tripolitana í norðvestri, Kýrenæku í austri og Fezzan í suðvestri. Þessi þrjú héruð mynduðu fyrst eitt ríki þegar Ítalía vann þau af Tyrkjaveldi árið 1912.

Frá 2007 hefur Líbýa skipst í 22 umdæmi (baladiyat):

  Þessi Afríkugrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.