Wikipedia:Grein mánaðarins/2019 Leiðsagnarvalsagasagasagasagasagasagasagasagasagasagasagasaga
írskursjóræningiKaríbahafiNassáNew ProvidenceBahamaeyjumJohn „Calico Jack“ RackhamsjóræningjaslúppunnarKúbuMary Readskoðaspjallsagarússneska keisaradæminuNikulásar 1. RússakeisaraKonstantínSankti PétursborgskoðaspjallsagaBaskahvalstöðin á StrákatangaNýja-heiminumeinokunarverslunarinnarHvalveiðar Norðmanna á 19. öldskoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/04, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/05, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/06, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/07, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/08, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/09, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/10, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/11, 2019skoðaspjallsagaWikipedia:Grein mánaðarins/12, 2019skoðaspjallsaga
Wikipedia:Grein mánaðarins/2019
Jump to navigation
Jump to search
Greinar mánaðarins: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019
- Janúar
Anne Bonny var írskur sjóræningi sem rændi skip á Karíbahafi á 18. öld. Hún er einn þekktasti kvenkyns sjóræningi allra tíma. Flestar heimildir um líf hennar koma úr bókinni A General History of the Pyrates eftir Charles Johnson skipstjóra.
Einhvern tímann á bilinu 1714 til 1718 fluttu Anne eiginmaður hennar, James Bonny, til Nassá á New Providence í Bahamaeyjum, sem þá var nokkurs konar griðarstaður fyrir enska sjóræningja. Margir íbúar borgarinnar hlutu náðun konungsins eða komust hjá refsingu fyrir gamla glæpi. James kom upp um starfsemi fjölmargra sjóræningja á svæðinu með því að leka upplýsingum í landstjórann og kom þeim þannig í fangelsi. Anne var ekki hrifin af því að eiginmaður hennar ynni fyrir Rogers landstjóra á þennan máta.
Á meðan hjónin bjuggu á Bahamaeyjum kynntist Anne John „Calico Jack“ Rackham, skipstjóra sjóræningjaslúppunnar Revenge, og gerðist ástkona hans. Að endingu flúðu Anne og Rackham saman frá eyjunni og Anne Bonny gekk til liðs við sjóræningjaáhöfn Rackhams. Þegar Anne varð ólétt skildi Rackham hana eftir á eyjunni Kúbu, þar sem hún eignaðist son. Eftir fæðinguna gekk Bonny aftur til liðs við áhöfn Rackhams. Bonny, Rackham og Mary Read stálu skipinu William frá höfninni í Nassá, héldu til hafs. Næstu mánuðina rændu þau fjölmörg skip og söfnuðu talsverðum auðæfum.
Í október árið 1720 réðst slúppa undir stjórn skipstjórans Jonathans Barnet á skip Rackhams með handtökuheimild frá landstjóra Jamaíku upp á vasann. Sagt er að Read og Bonny hafi barist með kjafti og klóm og tekist að bægja burt áhöfn Barnets í stuttan tíma. Að endingu var öll áhöfn Rackhams handtekin og flutt til Jamaíku, þar sem sjóræningjarnir voru dæmdir til hengingar. Eftir að dómur var felldur báðust Read og Bonny báðar vægðar með þem röksemdum að þær væru óléttar. Anne var áfram í fangelsi þar til hún fæddi barn og var í kjölfarið sleppt.
Sögusagnir eru til um að Bonny hafi látist í fangelsi en aðrar segja að hún hafi sloppið úr fangelsi og gerst sjóræningi á ný. Engar ritaðar heimildir eru til um dauða Bonny en sumir sagnfræðingar telja að hún hafi látist í apríl árið 1782 í Suður-Karólínu.
skoða -
spjall -
saga
- Febrúar
Desembristauppreisnin var gerð í rússneska keisaradæminu þann 26. desember árið 1825. Í uppreisninni leiddu rússneskir herforingjar um það bil 3.000 hermenn til þess að mótmæla valdatöku Nikulásar 1. Rússakeisara eftir að eldri bróðir hans, Konstantín, afsalaði sér tilkalli sínu til krúnunnar. Þar sem uppreisnin var gerð í desember voru uppreisnarmennirnir kallaðir desembristar.
Hersveitir sem héldu tryggð við Nikulás börðu niður uppreisnina á Péturstorgi í Sankti Pétursborg. Árið 1925 breyttu sovésk stjórnvöld nafni torgsins í Desembristatorg til þess að fagna hundrað ára afmæli uppreisnarinnar. Árið 2008 var nafni torgsins aftur breytt í upprunalegt horf og það kallað Þingtorgið.
skoða -
spjall -
saga
- Mars
Áhrif erlendra hvalveiðimanna á íslenskt samfélag voru talsverð á þeim stöðum sem hvalveiðimennirnir reistu hvalstöðvar sínar.
Fyrstu heimildir um hvalveiðar í atvinnuskyni á Íslandi eru veiðar Baska og Hollendinga upp úr aldamótunum 1600. Baskar byggðu að minnsta kosti þrjár landstöðvar, en aðeins hvalstöðin á Strákatanga hefur verið grafin upp af fornleifafræðingum. Á Strákatanga fannst mikið magn tóbakspípa (krítarpípur), sem er til marks um að hvalveiðimennirnir hafi komið með varning frá Nýja-heiminum, eins og tóbak, til Íslands og stundað þar ólöglega verslun við Íslendinga á tímum einokunarverslunarinnar.
Hvalveiðar Norðmanna á 19. öld voru veiðar af áður óþekktri stærðargráðu við Íslandsstrendur. Átti vera þeirra eftir að hafa talsverð áhrif á íslenskt þjóðfélag og kenna Íslendingum hvernig standa skyldi að stórútvegi. Að auki áttu norsku hvalveiðimennirnir eftir að hafa áhrif á efnahags- og menningarlegt líf Íslendinga.
skoða -
spjall -
saga
- Apríl
Wikipedia:Grein mánaðarins/04, 2019
skoða -
spjall -
saga
- Maí
Wikipedia:Grein mánaðarins/05, 2019
skoða -
spjall -
saga
- Júní
Wikipedia:Grein mánaðarins/06, 2019
skoða -
spjall -
saga
- Júlí
Wikipedia:Grein mánaðarins/07, 2019
skoða -
spjall -
saga
- Ágúst
Wikipedia:Grein mánaðarins/08, 2019
skoða -
spjall -
saga
- September
Wikipedia:Grein mánaðarins/09, 2019
skoða -
spjall -
saga
- Október
Wikipedia:Grein mánaðarins/10, 2019
skoða -
spjall -
saga
- Nóvember
Wikipedia:Grein mánaðarins/11, 2019
skoða -
spjall -
saga
- Desember
Wikipedia:Grein mánaðarins/12, 2019
skoða -
spjall -
saga
Greinar mánaðarins: 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2010 – 2011 – 2012 – 2013 – 2014 – 2015 – 2016 – 2017 – 2018 – 2019
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.072","walltime":"0.093","ppvisitednodes":"value":37,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":7365,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":0,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":2,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 23.964 1 -total"," 21.34% 5.113 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/02,_2019"," 17.05% 4.087 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/01,_2019"," 13.62% 3.263 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/03,_2019"," 11.79% 2.825 2 Snið:Grein_mánaðarins_kostir"," 5.32% 1.274 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/09,_2019"," 4.89% 1.173 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/10,_2019"," 3.78% 0.905 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/04,_2019"," 3.32% 0.797 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/05,_2019"," 2.82% 0.676 1 Wikipedia:Grein_mánaðarins/08,_2019"],"cachereport":"origin":"mw1310","timestamp":"20190228223800","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":97,"wgHostname":"mw1321"););
